16 november 2022 – De Week van de Mediawijsheid (4 t/m 11 november 2022) zit erop. Dé bewustwordingscampagne over mediawijsheid stond dit jaar in het teken van het stimuleren van prosociaal gedrag online. Door op te staan voor een ander, in plaats van toe te kijken bij kwetsend gedrag online, maak je duidelijk dat dit soort gedrag niet oké en niet normaal is. Als we dit met z’n allen doen, veranderen we de sociale norm en zal dit soort kwetsend gedrag in de toekomst minder vaak voorkomen.
Onderzoek – Asociaal gedrag online: Nederland laat
het massaal gebeuren
Digitale mediagebruikers tussen de 16 en 80 jaar komen op sociale media niet voor elkaar op als ze zien dat iemand publiekelijk wordt vernederd, buitengesloten of genegeerd. Terwijl zeventig procent vindt dat we anders met elkaar om moeten gaan online en er wel degelijk iets aan online kwetsend gedrag te doen is. Dit blijkt uit representatief onderzoek van Netwerk Mediawijsheid, de Nationale Wetenschapsagenda en de Erasmus Universiteit Rotterdam, dat bij de start van de Week van de Mediawijsheid 2022 werd gepresenteerd.
» Bekijk alle resultaten en download het onderzoek
» Download en lees hier het persbericht over de onderzoeksresultaten
» Lees over de flitspeiling onder leerlingen die meededen aan MediaMasters
» WR-lid Annemarie van Oosten reflecteert op het onderzoek ‘Van omstander naar upstander’: “Ik herken de angst om zelf doelwit te worden”
Bitefile: 10 bewezen manieren om online upstandergedrag te stimuleren
Wanneer iemand online te maken krijgt met kwetsend gedrag, zijn er meestal omstanders die getuige zijn van de situatie. Zij kunnen een groot verschil maken door als upstander in actie te komen. Bijvoorbeeld door zich uit te spreken tegen het gedrag, het slachtoffer te steunen of melding te maken. Maar vaak doen we niks, en negeren we het gedrag. Hoe kunnen we toch als upstander in actie komen? Waarom is dat belangrijk? En wat kun jij doen om upstandergedrag bij jezelf en anderen te stimuleren?
» Bitescience dook in het wetenschappelijke onderzoek hiernaar en zocht het voor je uit
Activiteiten in het netwerk
Ieder jaar dragen heel veel netwerkpartners bij aan de Week van de Mediawijsheid door activiteiten te organiseren. Dit jaar waren dat er maar liefst ruim 200, uiteenlopend van lezingen, workshops en discussie-avonden tot radioprogramma’s, tentoonstellingen en meer. Een aantal initiatieven uitgelicht:
- Tijdens het landelijk webinar van de KB, Cubiss en Mediasmarties nam Denise Bontje de deelnemers mee in het online mediagebruik van kinderen
- Bij de schoolvoorstelling ‘Ik zie je’ van Sichting Tranz ging het over smartphonegebruik. Leerlingen uit groep 6 t/m 8 genoten van de voorstelling in het OBA Theater in Amsterdam
- In een editie van het Digicafé in de Bibliotheken Hoograven en Overvecht werd, met medewerking van een mediapedagoog van Het Mediateam en de wijkagent, stilgestaan bij de vraag ‘wat is jouw online grens?’
- Bibliotheek Midden-Brabant ging live op Instagram met een video over cancelcultuur
- Gro-up organiseerde een online inspiratiesessie voor ouders en professionals
- Bibliotheek Achterhoekse poort organiseerde de workshop Like en Cancel, over likes en dislikes in het ‘echte’ leven én op sociale media.
- Stephanie van den Kieboom, specialist Digitale Geletterdheid van het OSG Erasmus, maakte een reeks video’s met mediawijze tips voor leerlingen van de basisschool
- In de kennissessie ‘Ik gooi je op Telegram!’ van Hogeschool InHolland ging het over de impact van exposen, o.a. op sociale media-platform Telegram. In de kennissessie werd dieper ingegaan op de juridische normstelling, de culturele invloeden bij exposen en de weerbaarheid van meiden en hun families
Interviews met winnaars Challenge Samen Sociaal Online
Hoe verging het de vijf projecten die in in 2022 een stimuleringsbijdrage kregen van Netwerk Mediawijsheid, als onderdeel van de Challenge Samen Sociaal Online? Van een videogame waarmee leerlingen in elkaars bubbel stappen tot een sociaal, digitaal kwartetspel: de vijf initiatieven zetten zich ieder op eigen manier in voor een sociale online wereld. Ze blikken terug op de lessen die ze leerden tijdens hun project en geven tips aan het netwerk:
» Bubbelvanger: “Vanuit gedeelde interesse ontstaat interesse in en begrip voor elkaar!”
» Sociaal digitaal: “Spelen is van alle tijden.”
» Computerheld: “Een goed voorbeeld, doet goed volgen. Ook online!”
» In het hoofd van de hacker: “Er is zoveel meer ruimte voor creatieve ideeën.”
» Expeditie filterbubbel “Ga er niet vanuit dat filterbubbels iets slechts zijn.”
Recordaantal deelnemers MediaMasters
Een recordaantal van 182.500 leerlingen uit groep 7 en 8 speelde dit jaar mee aan de serious game MediaMasters. Verdeeld over meer dan 8100 klassen streden zij om de vele mediawijze prijzen en de titel ‘Meest mediawijze klas van Nederland’.
Dit jaar is het groep 8 van de Nicolaas Maesschool uit Amsterdam die zich een jaar lang de ‘Meest mediawijze klas van Nederland’ mag noemen. De winnende klas uit Amsterdam had maar één vraag fout en dat was ook nog eens de schuld van de leerkracht. “Ik las de vraag niet goed en klikte te snel door. De klas was woest”, vertelt leerkracht Jessica Hagen.
D4 Griffel van SBO de Griffel uit Heerlen werd de winnaar van de speciaal onderwijscompetitie. “Ik vond de gedrevenheid van de klas prachtig om te zien”, zegt leerkracht Ivo Heinen van klas D4.
Van harte gefeliciteerd!
» Lees hier meer over alle winnaars!
Vreugde bij Groep 8 van de Nicolaas Maesschool (links) en D4 Griffel van SBO de Griffel uit Heerlen na het winnen van MediaMasters 2022.
Feestelijke uitreiking Special Media Awards
Tijdens een feestelijke uitreiking in Beeld en Geluid Hilversum werden de winnaars van de Special Media Awards bekendgemaakt. Deze jaarlijkse prijsuitreiking, georganiseerd door Amerpoort, is gericht op mediamakers met een verstandelijke beperking. Graag feliciteren we de tien winnaars met het binnenslepen van hun Special Media Awards 2022!
» Kijk hier de uitzending van de prijsuitreiking terug
» Netwerk Mediawijsheid steunt de Special Media Awards vanuit het actieprogramma Leuk online leven
In de media
In de kranten, op de radio en online was er mooie aandacht voor de Week van de Mediawijsheid en prosociaal online gedrag. Bijvoorbeeld:
- ‘Liken en Cancellen, zijn wij een beetje mediawijs?’ (Het Parool)
- ‘Veel klassen praten komende week over nare berichten online’ (NOS Jeugdjournaal)
- ‘Als iemand er goed uitziet geef je minder haat’ (NRC)
- ‘Ga weg bij TikTok, nú!’ (De Telegraaf)
- ‘Dit zijn de 7 tips van juf Stephanie, die Twentse kinderen leert omgaan met sociale media: ‘De telefoon afpakken? Niet doen’’ (AD)
- ‘Studie: Nederlanders laten asociaal online gedrag massaal gebeuren’ (Reformatorisch Dagblad)
- ‘Merendeel Nederlanders vindt dat sociale mediaplatformen meer moeten doen tegen asociaal gedrag online’ (Emerce)
- ‘Onderzoek: social media moeten meer doen tegen asociaal gedrag’ (MarketingTribune)
- ‘Spreek jij mensen online aan op haatdragende reacties?’ (NPO Radio 1)
- ‘Milou (26) kreeg te maken met (online) slutshaming: ‘Kom voor een ander op!” (FunX)
Hartelijk bedankt en tot volgend jaar!
Aan alle (netwerk)partners, ambassadeurs en anderen die meededen of bijdroegen aan en/of genoten hebben van de Week van de Mediawijsheid: heel hartelijk dank! Volgend jaar weer? De campagne vindt dan plaats op 10 t/m 17 november 2023. Zet ‘m alvast in de agenda.
Bekijk hier een overzicht van al het nieuws rondom de Week van de Mediawijsheid en praat op sociale media mee via de hashtag #WvdM en #houhetsociaal.