Onderwijs
Aan de slag met mediawijsheid in de klas
Veel scholen zien het als hun opdracht om leerlingen mediawijs te maken. De Week van de Mediawijsheid (5 t/m 12 november) was daarom het uitgelezen moment om extra aandacht te besteden aan het online gedrag en mediagebruik van leerlingen.
Je kon je laten inspireren door onderstaande ideeën, verrijk je kennis, bekijk wat er georganiseerd werd of bedacht zelf een mediawijze activiteit.
Ik ben werkzaam in het:
MediaMasters | Samen mediawijs in de klas
Netwerk Mediawijsheid
Tijdens de Week van de Mediawijsheid was er een een landelijke wedstrijd. Waar duizende klassen werden uitgedaagd om de personages uit de game te helpen tijdens hun spannende mediawijze missie, om zo veel mogelijk bits(punten) te scoren. Er waren in totaal vijf MediaMissies. De MediaMissies bestaan uit spannende film afleveringen, klassikale vragen en opdrachten op het digibord. Thuis konden de leerlingen extra bits verdienen door leuk opdrachten te doen op MediaMasters Extra. De klas die tijdens de landelijke wedstrijd de meeste bits scoorde, Mag zich de meest mediawijze klas van Nederland noemen én won een mooie prijs.
Extra les Nieuwsbegrip
'Hoe gedraag jij je online?’
Nieuwsbegrip
Nieuwsbegrip ’Hoe gedraag jij je online?’
In de extra les van Nieuwsbegrip gaan leerlingen aan de slag met de vraag: hoe houden we het samen sociaal online? De les is ontwikkeld in samenwerking met Netwerk Mediawijsheid en sluit aan bij het thema van de Week van de Mediawijsheid 2021: ‘Samen sociaal online’.
Samen Sociaal Online’
BiebBoys
De BiebBoys ontdekken dat je gedrag online anders is dan offline. Joran besluit om alles online te doen en neemt Kees mee de online wereld in. Maar wat gebeurt er als ons online gedrag ineens werkelijkheid wordt? Het wordt duidelijk dat mensen zich soms online heel anders gedragen dan in de echte wereld…
Naast de video bestaat het lespakket uit een lesbrief (PDF), twee werkbladen (PDF) en PowerPoint (.ppt).
Het laatste nieuws
De Dag Vandaag
Tijdens de #WvdM plaatste De Dag Vandaag dagelijks een item over mediawijsheid. De Dag Vandaag is het online nieuwsplatform voor de basisschool. Handig om de dag mee te starten
Lessen mediawijsheid
HUMAN
Op de onderwijspagina over mediawijsheid van HUMAN vind je video's en lesmateriaal om het gesprek in de klas te voeren over thema's, zoals: sexting, cyberpesten, online identiteit, privacy, mediahypes en nepnieuws.
WegWijzer
Mediasmarties
Mediasmarties WegWijzer staan tips om samen te lezen, kijken, luisteren, spelen of doen. De verhalen (online en offline) geven je inzicht in de wereld vol media van kinderen en zijn een mooie aanleiding voor een gesprek of een activiteit. Ga samen aan de slag en praat over mediagebruik.
Zoektocht Samen Sociaal Online
Mediasmarties
Mediasmarties daagt kinderen en hun ouders uit om (samen) op zoek te gaan naar de sleutel om sociaal online bezig te zijn. Thuis en in de klas. Met de Zoektocht wordt het gesprek over (sociale) media gestart. Je kunt de Zoektocht starten tijdens de Week van de Mediawijsheid, maar ook op een ander moment tijdens het schooljaar.
Kwink &... de Week van de Mediawijsheid
Kwink voor sociaal-emotioneel leren
Kwink voor sociaal-emotioneel leren ondersteunt deze speciale week actief met een nieuw katern, omdat de door Kwink gehanteerde SEL-competenties voor het grootste deel ook voor mediawijsheid gelden.
In het gratis katern vind je een les uit de serie Kwink voor burgerschap en mensenrechten. Een platform met meerdere lessen rondom burgerschap. Gratis en vrij te gebruiken. Alvast veel plezier in deze sociale online week!
Interactieve schoolplaat over cyberveiligheid
Hackshield en SchoolTV
Je kan op het internet goede en slechte dingen doen. Gevaar herkennen op het internet is soms best moeilijk. Zelfs volwassenen kunnen dat niet altijd. In HackShield ontdekken kinderen wat zij als Cyber Agents kunnen doen om te zorgen dat niet alleen zijzelf, maar ook hun ouders of opa en oma online veilig zijn. Bekijk de video’s, speel de klassenquests en leer alles over online veiligheid.
Digi-doeners
Stichting FutureNL
Digi-doener lessen bestaan uit een docentenhandleiding, lesbrief voor de leerlingen en slides voor op het scherm. Ga tijdens de Week van de Mediawijsheid aan de slag met de Digi-doeners: Mijn netwerk, Wees vooral jeselfie! of Rolpatronen in de media.
Lees je digiwijs
Zwijssen
Hoe leren kinderen nu eigenlijk wat echt en wat nep is in deze digitale samenleving? In de nieuwe boekenserie Lees je digiwijs, schrijven verschillende kinderboekenschrijvers én experts over onderwerpen die bij digitale geletterdheid horen. Geschikt vanaf groep 5.
Mediawijsheid lesmateriaal op een rij
Netwerk Mediawijsheid
Aan de slag met mediawijsheid? Het aanbod is groots. Op de website Mediawijsheid.nl staan diverse dossiers voor scholen, waaronder een handig overzicht van het totale lesaanbod.
Data verzamelen, verwerken en publiceren
CBS
Van 5 tot 12 november deed het CBS mee aan de Week van de Mediawijsheid om jongeren kennis te laten maken met hoe data wordt verzameld, statistieken worden gemaakt en hoe nepnieuws kan worden herkend. Het CBS heeft lesmateriaal ontwikkelt genaamd 'Op zoek naar data met Daan' waarin leerlingen de drie stappen van het statistische proces doorloopt: data verzamelen, verwerken en publiceren.
Gratis werkboek ‘Dagje uit’
Myndr
Durf jij het aan? Een dag zonder mobieltjes, laptops, tablets en digibord? De één zal het moeilijker vinden dan de ander. Myndr helpt je op weg met het gratis werkboek ‘Dagje uit’ met daarin een actief offline lesprogramma voor de verschillende bouwen van jullie school, gemaakt door Het Educatiebureau.
Educatieve Escape Game groep 7-8
Break into the box
Was je tijdens de Week van de Mediawijsheid op zoek naar een leuke en originele activiteit? Wijsmediagebruik en Break into the box hebben samen een educatieve escape game gemaakt voor groep 7 en 8. Leerlingen gaan actief aan de slag met 5 opdrachten over internet, privacy, digitale balans, social media, nepnieuws en online pesten. Als ze de opdrachten goed oplossen vinden ze de juiste codes om de verschillende boxen te openen. Lukt het de leerlingen binnen de tijd alle boxen te openen?
Lesmateriaal About Framing
About Framing
Met dit materiaal worden handvatten geboden om met de leerlingen een hoofdthema met daarbij vijf verdiepingsthema's te behandelen die allemaal raken aan sociale media. Alle lessen zijn zo in elkaar gezet dat ze precies één lesuur in beslag nemen.
Het hoofdthema van dit lespakket is framing. Als vervolg van de les over framing kan een verdiepingsslag gemaakt worden door een van de onderstaande thema's te behandelen. Er zijn vijf verdiepingsthema's inclusief podcasts, lesuitwerking en werkbladen beschikbaar.
Nederland Leest Junior 2021
CPNB
Dit jaar staat het boek Katvis (Querido) van Tjibbe Veldkamp centraal tijdens Nederland Leest Junior. Het boek sluit goed aan bij het thema van de Week van de Mediawijsheid. Met de hele klas dit boek lezen biedt een mooie kans om met elkaar in gesprek te gaan over het thema: Over de grens.
Blits 2: studievaardigheden voor groep 5 t/m 8
Uitgeverij Delubas
Kinderen krijgen via allerlei kanalen informatie op zich af. Met internet als meestgebruikte informatiebron van deze tijd, besteedt de nieuwe lesmethode Blits 2 veel aandacht aan mediawijsheid en internetvaardigheden. Daarnaast gaan de kinderen aan de slag met het selecteren van bronnen en het beoordelen en verwerken van informatie. Én ze leren studeren. Met Blits 2 oefenen kinderen in groep 5 t/m 8 dus alle studievaardigheden die nodig zijn in onze moderne maatschappij!
Het vernieuwde Nationaal Media Paspoort
De Nationale Academie voor Media & Maatschappij
Het gratis lesmateriaal Nationaal Media Paspoort wordt vernieuwd en is beschikbaar vanaf de Week van de Mediawijsheid. Het Nationaal Media Paspoort is een doorlopende leerlijn.
Digitaal opgroeien, een handleiding voor leerkrachten
veiliginternetten.nl
Wat kun je als leraar doen als een kind foto's en filmpjes zonder goedkeuring deelt, online gepest of gehackt worden. In dit e-book vind je antwoord op verschillende vragen en situaties.
Module Social Master
VodafoneZiggo
Online Masters is een gratis online lesprogramma van VodafoneZiggo. In de module Social Master vind je zowel school- als thuisopdrachten. De focus ligt op bewustwording en zelfreflectie ten aanzien van nepnieuws, bewust gamen, balans zoeken tussen online en offline zijn en de rol van groepsdruk en sociale media. Deze module sluit perfect aan bij de Week van de Mediawijsheid.
HOEZOMEDIAWIJS?
Netwerk Mediawijsheid
HoeZoMediawijs.nl geeft informatie over mediawijsheid voor kinderen en jongeren vanaf 10 jaar. Een handig startpunt voor ouders, opvoeders en leraren om naar door te verwijzen als hulpmiddel bij het leren omgaan met internet en (sociale) media.
Mediastages
Hoe worden media in de praktijk gemaakt? In aanloop naar en tijdens de #WvdM worden kinderen uitgedaagd om een mediastage te lopen: een meeloopdag in de media. Zo ervaren kinderen hoe een mediaproductie tot stand komt. Kinderen nemen samen met hun leerkracht of ouders contact op met een mediabedrijf met de vraag of ze daar (een paar uurtjes) stage mogen lopen.
Activiteitengids
Voortgezetonderwijs
Netwerk Mediawijsheid
Doe ook mee aan de Week van de Mediawijsheid en ga in jouw klas aan de slag met het thema ‘Samen Sociaal Online’. Op zoek naar inspiratie? Neem een kijkje in de activiteiten gids voor het voortgezet onderwijs. De gids staat vol met ideeën, zoals, workshops, lesmateriaal en kijktips.
Luister de podcast:
digitale geletterdheid & mediawijsheid
Noordhoff
In deze aflevering vertelt Wim Hilberdink, docent Nederlands én expert op het gebied van mediawijsheid, hoe je mediawijsheid en digitale geletterdheid in het onderwijs vorm kunt geven. Want hoe integreer je mediawijsheid in het -toch al overvolle- curriculum? En hoe ga je om met leerlingen die vaak digitaal vaardiger zijn dan docenten, maar nog veel kunnen leren op het gebied van mediawijsheid?
Lees het boek: Wie zette mijn naaktfoto’s online?
Blossom Books
Laat leerlingen het boek 'Wie zette mijn naaktfoto’s online?' van Jantine Jongebloed lezen en ga in gesprek met de klas over sexting. Gebruik hiervoor de speciale handleiding van Blootnodig.
Sociale media en jij? #WvdM
Blink
In de les Sociale media en jij staan leerlingen stil bij hun online identiteit. Ben jij online niet meer dan een profiel of ben jij de positieve versie van jezelf? En hoever ga je daarin?
Onderdeel van de module Het merk ik©
Lessen mediawijsheid
HUMAN
Op de onderwijspagina over mediawijsheid van HUMAN vind je video's en lesmateriaal om het gesprek in de klas te voeren over thema's, zoals: sexting, cyberpesten, online identiteit, privacy, mediahypes en nepnieuws.
Doe je digiding! jongeren en de digitale overheid
Stichting Digisterker
Het lesprogramma 'Doe je digiding! Jongeren en de digitale overheid' is een gratis online educatief programma voor vierdejaars vmbo-leerlingen en eerstejaars mbo-studenten.
Aan de hand van acht thema’s maken jongeren kennis met digitale overheidsdiensten. Ze leren zelfstandig gebruik te maken van diensten zoals het aanvragen van DigiD, een ID-kaart en zorgtoeslag. Zo ontwikkelen ze kennis en vaardigheden die ze tussen hun 15de en 18de levensjaar (en daarna) hard nodig hebben.
Digi-doeners
Stichting FutureNL
Digi-doener lessen bestaan uit een docentenhandleiding, lesbrief voor de leerlingen en slides voor op het scherm. Ga tijdens de Week van de Mediawijsheid aan de slag met de Digi-doeners: Niet bereikbaar, gezocht: medestander of Mens, verspreek je niet!
Onderwijsprogramma Under Pressure
Under Pressure
Hoe maak je jongeren (15-21 jaar) weerbaar tegen de schijnbaar onophoudelijke stroom aan online desinformatie? Under Pressure biedt de oplossing! In dit onderwijsprogramma gaan peer educators met jongeren in gesprek over media(gebruik), polarisatie en democratische waarden. Door de innovatieve Under Pressure-game leren zij nepnieuws herkennen. Zo versterken we de constructief-kritische houding van jongeren en proberen we polarisatie te voorkomen.
Mentorlessen
Bureau Jeugd & Media
Mentorlessen zijn online lessen die mentoren in het VO ondersteunen bij het voeren van gesprekken in de klas, over actuele en relevante onderwerpen rond mediawijsheid die niet binnen het verplichte curriculum vallen. Enerzijds ter preventie, om het veilige leef- en leerklimaat op school te borgen. En anderzijds voor actieve interventie, om dit klimaat bij incidenten te herstellen.
Met aardig doen kom je verder
De InternetHelden
Het internet kent ongekende contactmogelijkheden. Het online contact dat jongeren met elkaar hebben kan ook leiden tot onaangenaam gedrag, bewust of onbewust. In dit thema leren jongeren om te gaan met de positieve en negatieve ervaringen bij online vriendschappen en een gevoel te ontwikkelen voor hoe op elkaar te reageren online.
Debat in de klas
Stichting Nederlands Debat Instituut
Ga tijdens de Week van de Mediawijsheid in gesprek met je leerlingen over mediawijze thema's. Gebruik hiervoor de stellingen en werkvormen van het Nederlands Debat Instituut.
Slecht nieuws
Drog
Kruip in de huid van een nepnieuwsmaker en word zelf propagandist. Wees lekker slecht en maak keuzes die je dichterbij je doel brengen: invloed en macht. Verzamel zoveel mogelijk volgers, maar let op – als je ze teleurstelt of té overduidelijk liegt verlies je geloofwaardigheid. Als de meters te laag komen… ben je game-over! Beschikbaar in meerdere talen.
Nederland Leest Junior 2021
CPNB
Dit jaar staat het boek Katvis (Querido) van Tjibbe Veldkamp centraal tijdens Nederland Leest Junior. Het boek sluit goed aan bij het thema van de Week van de Mediawijsheid. Met de hele klas dit boek lezen biedt een mooie kans om met elkaar in gesprek te gaan over het thema: Over de grens.
Module Social Master
VodafoneZiggo
Online Masters is een gratis online lesprogramma van VodafoneZiggo. In de module Social Master vind je zowel school- als thuisopdrachten. De focus ligt op bewustwording en zelfreflectie ten aanzien van nepnieuws, bewust gamen, balans zoeken tussen online en offline zijn en de rol van groepsdruk en sociale media. Deze module sluit perfect aan bij de Week van de Mediawijsheid.
Het vernieuwde Nationaal Media Paspoort
De Nationale Academie voor Media & Maatschappij
Het gratis lesmateriaal Nationaal Media Paspoort wordt vernieuwd en is beschikbaar vanaf de Week van de Mediawijsheid. Het Nationaal Media Paspoort is een doorlopende leerlijn.
Mediawijsheid lesmateriaal op een rij
Netwerk Mediawijsheid
Verder aan de slag met mediawijsheid? Het aanbod is groots. Op de website Mediawijsheid.nl staan diverse dossiers voor scholen, waaronder een handig overzicht van lesaanbod. Schoolleiding en -bestuur vinden er informatie om mediawijsheid een vaste plek binnen de school te geven.
MediaMasters | Samen mediawijs in de klas
Netwerk Mediawijsheid
Tijdens de landelijke wedstrijd in de Week van de Mediawijsheid worden duizenden klassen uitgedaagd om de personages uit de game te helpen bij hun spannende mediawijze missie, om zo veel mogelijk bits (punten) te scoren. Het speciaal onderwijs heeft een eigen eindklassement en de klas die tijdens de landelijke wedstrijd de meeste bits scoort mag zich de Meest mediawijze speciaal onderwijs klas van Nederland noemen én wint een mooie prijs.
De afleveringen van MediaMasters zijn voorzien van ondertiteling, Nederlandse gebarentaal en audiodescriptie.
Gewoon Mediawijzer: gesprekskaarten
Stichting Tommie en Charlie & VSO de Ziep
Stichting Tommie en Charlie heeft in samenwering met VSO de Ziep middelen ontwikkeld voor het voortgezet speciaal onderwijs en ouders. Bijvoorbeeld om stapsgewijs te vragen naar ervaringen met media en ideeën over wat jongeren (online) meemaken.
Wat voor een moderator ben jij?
Hogeschool Saxion
In het kader van de #WvdM maakten de Saxion Video-unit, samen met de opleiding Creative Business, een interactieve video, waarin je wordt gevraagd om na te denken over verschillende comments die worden geplaatst op sociale media. Vind je dat de comment geplaatst mag worden of blokkeer je hem? Kruip in de rol van moderator!
Digi-doeners voor de pabo
Stichting FutureNL
Een Digi-doener is een les met digitale doe-dingen, gericht op digitale didactiek. Ga tijdens de Week van de Mediawijsheid aan de slag met thema's, zoals: Nepnieuws?!, Emoji's of Cybersave yourself.
Lespakket: Onder de duim
Andrieke Thissen en Geerle van der Wijk
Dit lespakket zet studenten (en docenten) aan het denken over de effecten van smartphones en sociale media, zowel binnen als buiten de collegebanken. De twee lessen kunnen ingezet worden tijdens de SLB-uren in het eerste studiejaar van alle hbo-opleidingen. Het volgen van deze lessen draagt bij aan de ontwikkeling van verschillende competenties.
Onderwijsprogramma Under Pressure
Under Pressure
Hoe maak je jongeren (15-21 jaar) weerbaar tegen de schijnbaar onophoudelijke stroom aan online desinformatie? Under Pressure biedt de oplossing! In dit onderwijsprogramma gaan peer educators met jongeren in gesprek over media(gebruik), polarisatie en democratische waarden. Door de innovatieve Under Pressure-game leren zij nepnieuws herkennen. Zo versterken we de constructief-kritische houding van jongeren en proberen we polarisatie te voorkomen.
Horen, Zien & Swipen
Opleiding Creative Business van Saxion Hogeschool
Media: de belangrijkste bron van informatie over de samenleving. Je gebruikt het dagelijks. Daardoor bepalen ze mede jouw kijk op de samenleving. Media zijn overal vertegenwoordigd in ons leven. Films, boeken, documentaires, podcasts en televisieseries zijn gebaseerd op verhalen. Maar welke verhalen die over media gaan, moet je gelezen of gezien hebben? Welke verhalen zijn nu zo belangrijk dat je er eigenlijk niet om heen kunt?
Lessen mediawijsheid
HUMAN
Op de onderwijspagina over mediawijsheid van HUMAN vind je video's en lesmateriaal om het gesprek in de klas te voeren over thema's, zoals: sexting, cyberpesten, online identiteit, privacy, mediahypes en nepnieuws.
Doe je digiding! jongeren en de digitale overheid
Stichting Digisterker
Het lesprogramma 'Doe je digiding! Jongeren en de digitale overheid' is een gratis online educatief programma voor vierdejaars vmbo-leerlingen en eerstejaars mbo-studenten.
Aan de hand van acht thema’s maken jongeren kennis met digitale overheidsdiensten. Ze leren zelfstandig gebruik te maken van diensten zoals het aanvragen van DigiD, een ID-kaart en zorgtoeslag. Zo ontwikkelen ze kennis en vaardigheden die ze tussen hun 15de en 18de levensjaar (en daarna) hard nodig hebben.
Lessenreeks: surveillancekapitalisme
MBO Mediawijs
Besteed jij aandacht aan de Week van de Mediawijsheid in jouw les? Maarten Walet van ROC TOP heeft naar aanleiding van zijn onderzoek bij het Practoraat een lessenreeks over surveillancekapitalisme ontwikkeld.