29 september 2022 – Tikkertje op het schoolplein, speurtocht in de wijk, voetballen op straat en klauteren in de speeltuin. Klinkt nostalgisch hè? Tegenwoordig, anno 2022, heeft het buitenspelen van vroeger een upgrade gekregen: we maken gebruik van Gamification in de Buurt. De kracht van game-elementen wordt benut om de kinderen en jongeren met plezier in beweging te brengen. Het aanbod van beweegapps die de jeugd stimuleert en monitort bij het buitenspelen, bewegen of sporten wordt steeds groter.
JOGG rent een rondje langs de velden en sprak afgelopen maanden diverse partijen over de praktische inzet en de financieringsmogelijkheden. Zo hebben we een goed beeld gekregen van welke beweegapps er op dit moment in Nederland zijn – en hoe ze gebruikt worden. In deze reeks artikelen vertellen we over de aanbieders waar JOGG-gemeenten ervaring mee hebben opgedaan én wat de leerpunten daaruit zijn.
JOGG-caching – Speurtocht met QR-codes
In dit artikel zoomen we in op de beweegapp JOGG-caching. JOGG-caching is bedacht en gemaakt door JOGG-Harderwijk. Het wordt inmiddels gebruikt in de hele JOGG-regio Noord-Veluwe. Het doel van deze app is om de eigen gemeente te ontdekken en om tegelijkertijd in beweging te komen.
Voor wie? Gezinnen. Het doel van JOGG-caching is om samen met het gezin naar buiten te gaan en om de gemeente al bewegend te ontdekken.
Kosten? Gratis voor gebruikers.
Verschenen in? Voorjaar 2020.
JOGG-caching is een sportieve speurtocht door de gemeente waarmee je aan de hand van een landkaart op je telefoon, met GPS-functie, op zoek gaat naar de zogenoemde JOGG-caches. Je navigeert naar de cach en scant steeds de QR-code. De caches vertellen iets over de omgeving én dagen uit om te bewegen. Iedereen die wil mag meedoen, maar dé doelgroep is gezinnen. Kasper Doesborgh, JOGG-regiocoördinator Noord Veluwe en manager GA! Harderwijk: “Waarom gezinnen? Dat is ontstaan tijdens corona, toen we allemaal in kleine bubbels moesten blijven en niet in groepen bij elkaar mochten komen. Binnen het gezin mocht natuurlijk alles.”
Een van de praktische voordelen van dit QR-codespel is dat verschillende gemeenten ermee samen kunnen werken. De bordjes voor iedere gemeente krijgen een eigen route en een eigen kleur. De bordjes staan in de natuur langs wandelroutes en zijn duidelijk te zien voor voorbijgangers. Tip: Scan de QR-code en ontdek zelf hoe het werkt!
Hoe werkt het?
Je opent de landkaart van je gemeente op je telefoon. Er verschijnt dan een duidelijk, aantrekkelijk vormgegeven kaart waar de caches op staan. Navigeer vervolgens naar zo’n JOGG-cache. Op elke cache staat een QR-code. Scan de QR-code en ontdek wat deze locatie nog meer te bieden heeft. De bordjes hangen op veilige, toegankelijke plekken. De gebruikers van de app hoeven dus geen drukke wegen over te steken of over hekken te klimmen.
“Je kunt er letterlijk alle kanten mee op.”
Kasper Doesborgh, JOGG-regiocoördinator Noord Veluwe / manager GA! Harderwijk
In de praktijk
We spraken met enkele beleidsmedewerkers over de app. Ze zijn enthousiast. Wel benadrukken ze dat een goede voorbereiding en organisatie cruciaal is. “In de praktijk zagen we dat het goed werkt als er één persoon verantwoordelijk is voor JOGG-caching.” Bij voorkeur is dat een enthousiast persoon. “Iemand die zich met passie, energie en interesse inzet voor beweegapps en hiermee ook intern draagvlak kan creëren.” JOGG-caching heeft eens in de zoveel tijd een boost nodig om het gebruik weer extra onder de aandacht te brengen, vertellen ze. “Denk dus goed na over de borging van een eventuele buurtsportcoach op dit project. De buurtsportcoach heeft bij ons als taak om JOGG-caching onder de aandacht te brengen, marketinguren zijn dus van belang.” Ook heeft de buurtsportcoach een kick-off georganiseerd.
“Het lijkt misschien een open deur, maar denk vooraf goed na over de onderhoudskosten van de bordjes. Deze kosten liggen bij ons bij de gemeente. Houd ook rekening met vernieling en de daarbij behorende extra kosten.” Ten slotte geven de beleidsmedewerkers nog het praktische advies: check vooraf bij de gemeente waar én of de bordjes geplaatst mogen worden.
“We kunnen per periode zien hoeveel unieke telefoons de bordjes hebben gescand.”
Jesse Aartsen, Vakleerkracht bewegingsonderwijs / Gezonde leefstijlcoach GA! Harderwijk
Kostenplaatje
In de regio Noord Veluwe staan nu ongeveer honderd bordjes. Ze zijn gemaakt van duurzaam materiaal, zodat ze langere tijd mee kunnen. De totale kosten van de bordjes bedroegen 1500 euro. Tel daar de terugkerende uren die de buurtsportcoach maakt, de terugkerende kosten die de promotie en een website met zich meebrengen, en eenmalige organisatie van een kick-off bij op. In Harderwijk konden de bordjes worden opgehangen aan lantaarnpalen en verkeersborden. Waar dat niet mogelijk of niet gewenst is, komen daar dus nog extra kosten bij.
Effect
Aantrekkelijk aan JOGG-caching is dat deze beweegapp voor buiten is. De bordjes staan goed in het zicht, waardoor iedereen in de wijk de bordjes gebruikt en de speurtocht start. Hierdoor wordt bewegen laagdrempelig en kunnen alle inwoners in beweging komen. Primair is het spel gericht op gezinnen. En die doelgroep wordt inderdaad volop bereikt. Maar deze moderne versie van spoorzoekertje is door meer inwoners en bedrijven ontdekt. Kasper Doesborgh: “Een bedrijventerrein hier in Harderwijk vroeg: kunnen wij een route van vijf kilometer uitzetten met een paar van die QR-codes?”
“Als een code niet wordt gevonden, dan hangen we hem op een andere locatie op. Je kunt het blijven aanpassen en finetunen.”
Jesse Aartsen, Vakleerkracht bewegingsonderwijs / Gezonde leefstijlcoach GA! Harderwijk
Tien praktische tips
Uit gesprekken met JOGG-regisseurs en buurtsportcoaches over JOGG-caching hebben we de volgende tips en ervaringen opgehaald:
- Organiseer samen met andere gemeenten een kick-off! Bij voorkeur in de vakantieperiode.
- Zorg na de kick-off in bepaalde (vakantie)periodes steeds voor een extra boost.
- Breng JOGG-caching via allerlei communicatiekanalen lokaal onder de aandacht. Stel een goed, effectief persbericht op!
- Vraag de lokale basisscholen of ze een bericht willen meesturen in de nieuwsbrief voor de kick-off.
- Wees realistisch in je verwachtingen. JOGG-caching is een extra trigger om in beweging te komen. Verwacht niet dat meteen de hele wijk in beweging komt.
- Maak een poster om de zichtbaarheid binnen de gemeente te vergroten.
- Maak een flyer, die de lokale organisatie bij supermarkten, bibliotheek, buurtcentra, VVV etc. kan leggen. Ga ook met de VVV in gesprek over hun communicatiemogelijkheden.
- Vervang zo nu en dan de opdrachten van de caches, zodat het aantrekkelijk blijft.
- Koppel de route aan bijvoorbeeld een ander leefstijlthema. Bijvoorbeeld het thema ontspanning (slapen) en start met een slaapwandelroute.
- Neem contact op met andere gemeenten die JOGG-caching al hebben uitgezet.
Meer informatie?
Bekijk hier een overzicht van al het nieuws rondom de Week van de Mediawijsheid en praat op sociale media mee via de hashtag #WvdM.